Trước năm
1990, vấn đề tư tưởng, lập trường giai cấp... được tôn lên ngang mây xanh. Đi
đâu cũng nghe nói đến mấy cái từ, mà mới nghe, tim cứ đập thình thịch: “Vừa
hồng vừa chuyên”, “Phấn đấu”, “Lập trường giai cấp”, “Làm chủ tập thể”... Để
làm được những điều đó, phải luôn luôn “phê và tự phê”. Dạo đó tôi đang công
tác ở viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp. Chiều thứ bảy hàng tuần, phòng phải
họp để kiểm điểm từng người một. Cả miền Bắc xã hội chủ nghĩa, cơ quan nào cũng
phải làm thế. Nghe nói người đang công tác học hành ở nước ngoài cũng phải làm thế.
Bản tự kiểm
điểm cuối tuần phải chuẩn bị trước, với
mấy nội dung chính như sau:
-
Công tác chuyên môn
-
Tinh thần tập thể
-
Kết luận ưu, khuyết điểm,
xin hứa...
Đến buổi họp, cá nhân đọc
bản đó cho mọi người nghe, sau đó “tập thể” góp ý kiến. Thỉnh thoảng có ông bí
thư đảng ủy cơ quan đến ngồi nghe từ đầu chí cuối, xem thử đơn vị này kiểm điểm
có thành khẩn hay không. Sau đó bản kiểm điểm cá nhân và biên bản họp tập thể
phải nộp lên phòng tổ chức.
Viết bản kiểm điểm cuối tuần là một công việc khá khó
khăn. Viết thế nào để người ta khỏi phê bình là hời hợt, rồi suy diễn ra “lập
trường giai cấp.”, “thái độ phê tự phê kém”.... Nhưng nếu viết dài thì viết cái
gì. Công việc một tuần... làm được cái gì. Một gạch đầu dòng là hết. Cái khó
thứ hai là nêu khuyết điểm. Nêu cái gì bây giờ. Viết không có khuyết điểm ư,
không thành khẩn rồi, tự kiêu rồi, lại “tiểu tư sản rồi”. Cuối cùng tôi cũng
nghĩ ra khuyết điểm: Nào là ngủ dậy muộn, nào là ít tập thể dục... Qua các buổi
kiểm điểm, tôi lúc nào cũng bị tập thể phê bình là “quan điểm quần chúng còn
yếu”. Nguyên cớ là thế này. Hồi đó cán bộ trong cơ quan đa phần là ở trong khu
tập thể. Buổi tối mọi người thường sang chơi nhà nhau uống nước, hoặc tụm năm
tụm ba chơi tổ tôm. Trong khi đó tôi thường ở nhà đóng cửa đọc sách, không
“thăm hỏi” quần chúng. Thời đó, “Quan điểm quần chúng” và “lập trường giai cấp
”là những thứ vũ khí người ta hay dùng để quy tội, thậm chí còn để đẩy nhau vào
chỗ chết. Thằng nào không ưa, cứ tìm cách quy mấy tội đó là nó thua.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét