ĐỊNH (Trích hồi ký, 1964)

Vừa thi đại học xong, đang nghĩ hè thì chị Lan và anh Nguyên về phép. Anh chị bảo tôi ra Hà Nội chơi chờ kết quả thi. Vài ngày sau thì chuẩn bị đi. Một buổi chiều, chị Lan báo cho tôi sáng mai ra Hà Nội. Tối đó tôi đi lên chợ Trường, muốn gặp Di chơi. Nhưng Di đã đi chơi với Cu Thương (Anh bạn Đinh Sĩ Thương - đến bây giờ hơn 60 rồi, bạn bè vẫn gọi anh là Cu Thương). Tôi quay trở về, đến quá cái miếu có tượng con hổ chầu trước cửa, thì nhìn thấy một bóng người từ trong xóm đi ra. Trăng rất sáng, nên cách khoảng 100 mét là tôi nhận ra Định ngay. Định là một cô gái xinh nhất nhì làng Hòa Ninh. Mấy lâu nay đi học vẫn thấy nhau, thỉnh thoảng cũng chào hỏi nhau. Định có khuôn mặt trái xoan, hơi nhọn cằm và hơi gầy, mới nhìn cứ tưởng là cô gái nơi thị thành. Một cái răng khểnh, mỗi lần cười, hàm răng trắng và đôi mắt bồ câu dễ thương hòa quyện nhau, một hình ảnh dễ thương khó quên.

Định mặc cái áo màu gạch nhạt, rất vừa. Hồi đó gọi là áo chiết ly. Quần đen là thứ quần bất di bất dịch đối với phụ nữ hòi đó. Định cũng thế. Đến gần, tôi lên tiếng trước chào Định, Định chào lại, tiếng Định nhỏ nhẹ. Sau khi chào hỏi qua loa, tôi định bước đi thì Định nói: Này anh Trinh, nghe nói ngày mai anh ra Hà Nội. Tôi ừ rôi nói chúc Định ở lại mạnh khỏe. Định cũng chúc tôi. Tôi đang do dự chưa muốn đi ngay. Định hỏi, anh có đỗ đại học không. Tôi nói chưa biết. Định lại nói, anh thành sinh viên, ở Hà Nội rồi quên hết quê hương. Sau câu nói đó của Định tôi chưa muốn đi ngay. Thế là hai chúng tôi nói rất nhiều chuyện. Từ chuyện học hành, chuyện bạn bè, thầy cô, rồi sang chuyện làm đồng. Tôi thì lôi vài chuyện vui ra nói. Dân Hòa Ninh hay nói trạng (tiếu lâm), tôi cũng lây ít nhiều. Đang mãi nói thì bỗng nhiên tôi thấy trên mái tóc Định có mấy giọt sương long lanh. Biết là khuya rồi, tôi nói thôi nhé, hẹn sẽ viết thư, rồi hai đứa chia tay.

      Tôi ra Hà Nội một thời gian thì máy bay Mỹ ném bom sông Gianh. Một thời gian sau, gặp anh Cầu chồng cô Hà (con ông Huyên bộ trưởng bộ Giáo Dục) ở Thái Nguyên. Anh Cầu cho biết Định đi thanh niên xung phong, đã hy sinh. Nghe tin, tôi lặng người đi, như có một luồng gió lạnh thỏi qua tim mình.